รวมประเด็นข้อบกพร่องการจัดซื้อจัดจ้างของหน่วยงานภาครัฐที่ สตง.มักตรวจพบ พร้อมแนวทางป้องกันแก้ไข (หลักสูตรใหม่ 2567)

วิทยากรโดย คุณเกรียงไกร นิศากร

หัวข้อสัมมนา

1. สรุปหลักเกณฑ์สำคัญของการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ
    1.1 พระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ.2560, ระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ.2560 และระเบียบอื่นๆที่เกี่ยวข้อง
    1.2 การกำหนดวิธีการจัดซื้อจัดจ้าง
      - วิธีประกาศเชิญชวนทั่วไป (e-market, e-bidding, สอบราคา)
      - วิธีคัดเลือก
      - วิธีเฉพาะเจาะจง

2. ข้อสังเกต/ข้อบกพร่อง/การทุจริต ที่มักพบตามกระบวนการขั้นตอนการจัดซื้อจัดจ้าง
    2.1 แผนปฏิบัติการจัดซื้อจัดจ้างหรือแผนการจัดหาวัสดุไม่สอดคล้องกับกำหนดเวลาที่ควรจะเป็นในการปฏิบัติงานจริงของผู้ใช้งาน
      - การเร่งซื้อเร่งจ้างตอนปลายปีงบประมาณ
    2.2 การกำหนดรายละเอียดพัสดุมีล็อกสเปค
    2.3 การซื้อพัสดุในราคาที่สูงเกินจริง เช่น ไม่ใช้ราคาวัสดุตามที่ประกาศ ไม่มีหลักฐานการสืบราคา ไม่จัดซื้อจัดจ้างจากผู้มีอาชีพ ฯลฯ
    2.4 วิธีการจัดซื้อจัดจ้าง เช่น มีปัญหาการแบ่งแยกวงเงินเพื่อแบ่งซื้อแบ่งจ้างเพื่อเอื้อประโยชน์ให้ผู้ขายหรือผู้รับจ้างรายใดรายหนึ่ง (โดยใช้วิธีเจาะจง )ฯลฯ
    2.5 การประกาศสอบราคา
    2.6 คณะกรรมการพิจารณาผลการจัดซื้อจัดจ้างเอื้อประโยชน์ให้แก่ผู้ขาย/ผู้รับจ้าง เช่น มีเอกสารหลักฐานไม่ครบถ้วนหรือไม่ถูกต้อง
    2.7 บริหารสัญญา (สัญญาเอื้อประโยชน์ ฯลฯ)
      - การทำสัญญาไม่เป็นไปตามประกาศคณะกรรมการนโยบายการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ
      - เอกสารประกอบการทำสัญญาไม่ครบถ้วน
      - ไม่มีการสอบยันหลักประกันสัญญา
      - การแก้ไขสัญญา หรือการเปลี่ยนแปลงรายการในสัญญามีการเอื้อประโยชน์
      - การผ่อนปรน/บอกเลิกสัญญาโดยมิชอบ
      - การงด/ลดค่าปรับ เมื่อมีการขยายระยะเวลาสัญญาไม่เป็นไปตามระเบียบ ทำให้ผู้ส่งงานล่าช้าโดยไม่เสียค่าปรับ
    2.8 การปฏิบัติงานของหน่วยงานผู้ว่าจ้างและผู้รับจ้างที่ไม่เป็นไปตามสัญญาและแผนการจัดซื้อจัดจ้าง
      - ผู้ว่าจ้างได้รับงบประมาณแล้ว ไม่ดำเนินการทันที ทำให้ราคาพัสดุที่จะจัดซื้อสูงกว่างบประมาณที่ได้รับจัดสรร
      - ผู้ว่าจ้างได้รับจัดสรรเงินงบประมาณเพิ่มเติม แต่ไม่จัดทำรายงานแผนปฏิบัติการจัดซื้อจัดจ้าง
      - หน่วยงานไม่มีการแต่งตั้งคณะกรรมการบริหารการจัดซื้อ ตรวจรับพัสดุเพื่อรับผิดชอบการบริหารสัญญาหรือข้อตกลง หรือมีการแต่งตั้ง แต่คณะกรรมการฯ ไม่ได้ทำหน้าที่ตามที่กำหนดไว้
      - หน่วยงานไม่มีการตรวจสอบจากฝ่ายต่างๆ (เช่น ผู้ตรวจสอบภายใน) หรือมีแต่ไม่ได้ปฏิบัติหน้าที่ หรือมีการปฏิบัติหน้าที่แต่ไม่เป็นอิสระ ทำให้การปฏิบัติงานขาดระบบการตรวจสอบซึ่งกันและกัน
      - มีการจัดซื้อจัดจ้างในวงเงินที่ต่ำหรือเกินกว่าที่ระเบียบฯกำหนดไว้ หรือ จัดซื้อเกินกว่าราคากลาง/วงเงินที่กำหนด
      - ผู้ว่าจ้างบริหารจัดการเงินงบประมาณเหลือจ่าย โดยนำไปใช้จ่ายเพื่อการอย่างอื่น หรือไม่ประหยัด ทำให้สิ้นเปลืองงบประมาณในการจัดซื้อโดยไม่จำเป็น
      - ผู้ว่าจ้างทำเอกสารใบตรวจรับพัสดุเป็นเท็จใช้เป็นหลักฐานประกอบการเบิกจ่ายเงิน
      - ผู้รับจ้างทำงานล่วงหน้าก่อนทำสัญญาหรือข้อตกลง
      - ผู้รับจ้างไม่สามารถทำงานให้แล้วเสร็จภายในระยะเวลาที่กำหนด ไม่ส่งมอบพัสดุ/งานตามกำหนดสัญญา ส่งมอบไม่ครบ หรือส่งมอบหลังจากที่มีการตรวจรับและเบิกจ่ายเงินแล้ว
    2.9 การตรวจรับพัสดุ การปฏิบัติหน้าที่ของคณะกรรมการตรวจรับพัสดุ/ผู้ควบคุมงานไม่ครบถ้วนถูกต้องตามระเบียบ
    2.10 ระยะเวลาในการตรวจการจ้างงานก่อสร้างและการตรวจรับพัสดุ
    2.11 การบริหารพัสดุ การเก็บ การบันทึก การเบิกจ่าย (การควบคุมและการใช้ประโยชน์ เช่น การลงบัญชีหรือลงทะเบียนการเก็บรักษาพัสดุ ฯลฯ)

3.ความผิดวินัยและบทกำหนดโทษของผู้กระทำความผิด เมื่อ สตง.ตรวจพบข้อบกพร่อง
    3.1 หน้าที่ของ สตง.
    3.2 เรียกชดใช้เงินคืนเมื่อเกิดความเสียหาย
    3.3 โทษทางปกครอง เมื่อกระทำผิด (ภาคทัณฑ์, ตำหนิโดยเปิดเผยต่อสาธารณะ, ปรับทางปกครอง)
    3.4 ความรับผิดทางแพ่งและอาญา