ปัญหาการจัดทำบัญชีภาษีอากรของ “มูลนิธิหรือสมาคม”

ในการดำเนินธุรกิจในสภาพปัญหาในปัจจุบันนี้จะมีองค์กรที่ประกอบธุรกิจ 2 กลุ่มด้วยกันคือ กิจการที่มุ่งค้าหากำไร
กับกิจการที่ไม่ได้มุ่งค้าหากำไร สำหรับกิจการที่มุ่งค้าหากำไรโดยหลักก็ได้แก่กิจการขายสินค้ากับกิจการให้บริการ
แต่สำหรับกิจการที่ไม่ได้มุ่งค้าหากำไรเป็นกิจการที่จัดตั้งขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์ในการประกอบกิจการให้บริการแก่สังคม
หรือสาธารณะประโยชน์ที่ไม่มีวัตถุประสงค์มุ่งค้าหากำไร  คือ 

1. “มูลนิธิ (Foundation)” ได้แก่ทรัพย์สินที่จัดสรรไว้โดยเฉพาะสำหรับวัตถุประสงค์เพื่อการกุศลสาธารณะ
การศาสนา ศิลปะ วิทยาศาสตร์ วรรณคดี การศึกษา หรือเพื่อสาธารณะประโยชน์อย่างอื่น โดยมิได้มุ่งหาประโยชน์
มาแบ่งปันกัน และได้จดทะเบียนตามบทบัญญัติแห่งประมวลกฎหมาย

2. “สมาคม (Association)” ได้แก่การก่อตั้งสมาคมเพื่อกระทำการใดๆ อันมีลักษณะต่อเนื่องร่วมกันและมิใช่เป็น
การหาผลกำไรหรือรายได้มาแบ่งปันกัน ต้องมีข้อบังคับจดทะเบียนตามบทบัญญัติแห่งประมวลกฎหมาย 

• การจัดทำบัญชีของมูลนิธิหรือสมาคม
กิจการมูลนิธิหรือสมาคมเป็นกิจการที่ไม่ได้มุ่งค้าหากำไร ในการจัดทำบัญชีไม่ได้แตกต่างจากธุรกิจอื่นมากนัก ปัจจุบัน
กิจการมูลนิธิหรือสมาคมมักจะมีการจัดทำบัญชีด้วยระบบคอมพิวเตอร์ ช่วยประหยัดเวลาในการจัดทำบัญชีได้รวดเร็วขึ้น
นอกจากจะต้องจัดทำบัญชีแล้ว ยังต้องจัดทำรายงานการเงินหรืองบการเงิน ณ วันสิ้นรอบบัญชีอีกด้วย ซึ่งงบการเงินของ
มูลนิธิหรือสมาคม

• รายได้และค่าใช้จ่ายของมูลนิธิและสมาคม
กิจการมูลนิธิหรือสมาคมนั้นเป็นกิจการที่ไม่ได้มุ่งค้าหากำไร รายได้ส่วนใหญ่จึงเกิดจากการบริจาคหรือค่าบำรุงสมาชิก
อาจมีรายได้อื่นบ้าง เช่น ดอกเบี้ยรับ ค่าใช้จ่ายอันเกิดจากบริหารงานเช่น ค่าเงินเดือน รายได้และค่าใช้จ่ายที่มักจะ
เกิดจากการดำเนินงานของมูลนิธิหรือสมาคม

• รายได้ที่ต้องเสียภาษีและรายได้ที่ได้รับยกเว้นภาษีอากร
มูลนิธิหรือสมาคม ที่ประกอบกิจการในประเทศไทยไม่ว่าจะจัดตั้งขึ้นตามกฎหมายไทยหรือต่างประเทศ มีหน้าที่ต้อง
เสียภาษีเงินได้นิติบุคคลตามประมวลรัษฎากรในแต่ละรอบระยะเวลาบัญชี รายได้ที่ต้องเสียภาษีของมูลนิธิหรือสมาคมมี
ดังนี้ 1. รายได้ที่เป็นเงินได้ เช่น การขายของ การรับจ้างทำของ การให้บริการ 2. รายได้อื่นๆ  3. รายได้ที่ได้รับ
การยกเว้นภาษี 

• หน้าที่ของมูลนิธิหรือสมาคม
มูลนิธิหรือสมาคมเมื่อสิ้นรอบบัญชีในแต่ละปีจะต้องยื่นแบบเสียภาษีเงินได้นิติบุคคล (ภ.ง.ด.55) ซึ่งมีหน้าที่ที่ต้องปฏิบัติ
ดังต่อไปนี้ ขอมีเลขประจำตัวผู้เสียภาษีอากร การหักภาษีเงินได้ ณ ที่จ่าย จัดทำบัญชีพิเศษแสดงการหักภาษี ณ ที่จ่าย
และการนำส่งภาษี ยื่นแบบแสดงรายการและนำส่งภาษี