รับเงินว่างงานถ้ารู้ว่า “ไม่มีสิทธิ” ต้องคืน!
โดย
|
ตามพระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ. 2533 ผู้ประกันตนที่สิ้นสภาพการเป็นลูกจ้างไม่ว่าจะถูกเลิกจ้าง หรือลาออกจากงาน หรือสิ้นสุดสัญญาจ้าง จะได้รับความคุ้มครองในกรณีว่างงาน โดยมีสิทธิได้รับ “เงินทดแทนการว่างงาน” จากกองทุนประกันสังคมตามเวลาและจำนวนเงินที่กฎหมายกำหนด
สิทธิรับเงินทดแทนการว่างงาน • ว่างงานในช่วงวันที่ 1 มีนาคม พ.ศ. 2563 ถึงวันที่ 28 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2565 - กรณีนายจ้างเลิกจ้าง ได้รับเงินในอัตรา 70% ของค่าจ้างรายวัน ครั้งละไม่เกิน 200 วัน - กรณีลาออกจากงานหรือสิ้นสุดสัญญาจ้างที่มีกำหนดระยะเวลาการจ้างไว้แน่นอนและเลิกจ้างตามกำหนดระยะเวลานั้น ได้รับเงินในอัตรา 45% ของค่าจ้างรายวัน ครั้งละไม่เกิน 90 วัน (ที่มา : กฎกระทรวง การได้รับประโยชน์ทดแทนในกรณีว่างงานอันเนื่องจากได้รับผลกระทบจากสภาวะเศรษฐกิจ พ.ศ. 2563) • ว่างงานในช่วงก่อนวันที่ 1 มีนาคม พ.ศ. 2563 หรือหลังวันที่ 28 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2565 - กรณีนายจ้างเลิกจ้าง ได้รับเงินในอัตรา 50% ของค่าจ้างรายวัน ครั้งละไม่เกิน 180 วัน - กรณีลาออกจากงานหรือสิ้นสุดสัญญาจ้างที่มีกำหนดระยะเวลาการจ้างไว้แน่นอนและเลิกจ้างตามกำหนดระยะเวลานั้น เงื่อนไขสำคัญ คือ ผู้ประกันตนจะต้องยื่นแบบขึ้นทะเบียนเป็นผู้ว่างงานภายใน 30 วันนับแต่วันที่ว่างงาน และในระหว่าง ที่ได้รับเงินทดแทนการว่างงานต้องรายงานตัวเป็นประจำทุกเดือน และต้องไม่ปฏิเสธการทำงานที่กรมการจัดหางานจัดหา ให้และไม่ปฏิเสธการฝึกอบรมฝีมือแรงงาน ได้รับเงินในอัตรา 30% ของค่าจ้างรายวัน ครั้งละไม่เกิน 90 วัน ปัญหาที่เกิดขึ้นกับผู้ประกันตนที่ว่างงานหลายคน คือ นายจ้างไม่แจ้งสาเหตุการออกจากงานของลูกจ้าง (ผู้ประกันตน) ทำให้ผู้ประกันตนที่ว่างงานได้รับเงินว่างงานล่าช้าเพราะเจ้าหน้าที่จะต้องรอการวินิจฉัยจนกว่านายจ้างจะแจ้งเป็นหนังสือให้ สำนักงานประกันสังคมทราบ (ซึ่งในระหว่างรอผู้ว่างงานจะต้องรายงานตัวตามที่กฎหมายกำหนดไว้ด้วย)
การว่างงานเพราะเหตุตามมาตรา 78 (2) ในกรณีที่ผู้ประกันว่างงานเพราะเหตุตามมาตรา 78 (2) ดังกล่าว หากข้อเท็จจริงยังไม่มีความชัดเจนและกลายเป็น ข้อพิพาทแรงงานระหว่างนายจ้างกับลูกจ้าง โดยลูกจ้างยื่นคำร้องต่อพนักงานตรวจแรงงานหรือมีการฟ้องคดีต่อศาลแรงงาน และในขณะเดียวกันผู้ประกันตนได้ยื่นคำขอรับเงินทดแทนการว่างงานจากกองทุนประกันสังคม ในทางปฏิบัติที่ผ่านมา สำนักงานประกันสังคมจะรอการวินิจฉัยจ่ายเงินทดแทนการว่างงานจนกว่าจะมีคำพิพากษา ถึงที่สุดหรือภายใน 45 วัน นับแต่วันที่พนักงานตรวจแรงงานมีคำวินิจฉัยว่าลูกจ้างไม่ได้กระทำความผิดต่อนายจ้าง ซึ่งการที่จะต้องรอการวินิจฉัยดังกล่าวจำเป็นต้องใช้เวลานานหลายเดือนหรือเป็นปี แต่ปัจจุบัน...การวินิจฉัยจ่ายเงินทดแทนการว่างงานดังกล่าวได้รับการแก้ไขแล้ว โดยคณะกรรมการกฤษฎีกามีความเห็น ไว้ในเรื่องเสร็จที่ 37/2564 ว่า เมื่อผู้ประกันตนว่างานและได้ขึ้นทะเบียนเป็นผู้ว่างงาน ไม่ว่าการว่างงานนั้นจะเกิด จากลูกจ้างลาออก หรือสิ้นสุดสัญญาจ้าง หรือนายจ้างเลิกจ้างด้วยเหตุปกติที่นายจ้างปิดกิจการหรือลดจำนวนลูกจ้าง หรือ เพราะเหตุตามมาตรา 78 (2) ถึงแม้ว่านายจ้างหรือผู้ประกันตนจะนำข้อพิพาทไปให้พนักงานตรวจแรงงานวินิจฉัยหรือ ฟ้องคดีต่อศาลแรงงาน สำนักงานประกันสังคมก็จะต้องจ่ายเงินทดแทนการว่างงานให้ผู้ประกันตนโดยไม่จำต้องรอคำวินิจฉัย จากพนักงานตรวจแรงงานหรือคำพิพากษาของศาลแรงงานอีกต่อไป แต่อย่างไรก็ตาม...มีปัญหาว่า เงินทดแทนการว่างงานที่ผู้ประกันตนรับไปแล้วจะต้องคืนเงินให้กองทุนประกันสังคมหรือไม่ หากต่อมาพนักงานตรวจแรงงานมีคำวินิจฉัยหรือศาลมีคำพิพากษาถึงที่สุดว่านายจ้างเลิกจ้างลูกจ้างเพราะเหตุตาม มาตรา 78 (2) แห่งพระราชบัญญัติประกันสังคมพ.ศ. 2533 คณะกรรมการกฤษฎีกามีความเห็นในเรื่องนี้ว่า ...สิทธิในการได้รับประโยชน์ทดแทนในกรณีว่างงานตามมาตรา 78 จะเกิดขึ้น ต่อเมื่อลูกจ้างซึ่งเป็นผู้ประกันตนไม่ได้ถูกเลิกจ้างอันเนื่องมาจากเหตุตามมาตรา 78 (2) แต่หากภายหลังศาลมีคำพิพากษา ถึงที่สุดว่าผู้ประกันตนถูกเลิกจ้างเนื่องจากเหตุตามมาตรา 78 (2) ถือว่าเป็นกรณีที่ผู้ประกันตนได้รับประโยชน์ทดแทน โดยปราศจากมูลอันจะอ้างกฎหมายได้และทำให้ประกันสังคมเสียเปรียบ ดังนั้นผู้ประกันตนจึงต้องเอาประโยชน์ทดแทนที่ได้รับไปคืนให้แก่สำนักงานประกันสังคมฐาน “ลาภมิควรได้” ตามมาตรา 406 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ หรือหากสำนักงานประกันสังคมได้ทำสัญญากับผู้ประกันตนไว้เป็นอย่างอื่น สำนักงานประกันสังคมก็อาจเรียกคืนประโยชน์ทดแทนที่ได้จ่ายให้แก่ผู้ประกันตน ตามหลักเรื่องสัญญา (ประมวลกฎหมาย และพาณิชย์ มาตรา 406 วรรคหนึ่ง บัญญัติว่า “บุคคลใดได้มาซึ่งทรัพย์สิ่งใดเพราะการที่บุคคลอีกคนหนึ่งกระทำ เพื่อชำระหนี้ก็ดีหรือได้มาด้วยประการอื่นก็ดี โดยปราศจากมูลอันจะอ้างกฎหมายได้ และเป็นทางให้บุคคลอีกคนหนึ่งนั้นเสีย เปรียบไซร้ท่านว่าบุคคลนั้นจำต้องคืนทรัพย์ให้แก่เขา อนึ่ง การรับสภาพหนี้สินว่ามีอยู่หรือหาไม่นั้น ท่านก็ให้ถือว่าเป็น การกระทำเพื่อชำระหนี้ด้วย”)
บางส่วนจากบทความ “รับเงินว่างงาน ถ้ารู้ว่า ไม่มีสิทธิ ต้องคืน!” อ่านบทความฉบับเต็มได้ใน... วารสาร CPD & Account ปีที่ 19 ฉบับที่ 219 เดือนมีนาคม 2564 |
กฎหมายแรงงาน : ประกันสังคม : ปรานี สุขศรี วารสาร : CPD&ACCOUNT มีนาคม 2564
|
|
|
|